انواع کابل شبکه

یک شبکه پایدار و پرسرعت، وابسته به انتخاب درست تجهیزات آن است. در میان تمام اجزای یک شبکه، کابل شبکه یکی از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین عوامل در کیفیت و سرعت انتقال داده‌ها محسوب می‌شود. بسیاری از مشکلاتی که در ارتباطات اینترنتی و شبکه‌های داخلی تجربه می‌شود، ریشه در استفاده از کابل‌های نامناسب یا غیراستاندارد دارد. کابل شبکه مسیر عبور داده‌هاست. اگر این مسیر استاندارد و بهینه باشد، اطلاعات بدون افت سرعت و تأخیر منتقل می‌شوند. اما اگر کابل انتخاب‌شده متناسب با نیاز شبکه نباشد، حتی با بهترین تجهیزات نیز عملکرد مطلوبی نخواهید داشت. در این مقاله، نگاهی جامع به انواع کابل شبکه، دسته‌بندی آن‌ها و کاربردهای هر کدام خواهیم داشت. هدف این است که با شناخت بهتر گزینه‌های موجود، بتوانید بهترین کابل را برای نیازهای خود انتخاب کنید و از یک اتصال سریع و بدون اختلال بهره‌مند شوید.

کابل شبکه چیست و چرا اهمیت دارد؟

کابل شبکه، واسطه‌ای برای انتقال داده بین دستگاه‌های مختلف مانند رایانه‌ها، مودم‌ها، روترها و سوئیچ‌های شبکه است. این کابل‌ها انواع مختلفی دارند که هرکدام برای شرایط خاصی طراحی شده‌اند. انتخاب کابل مناسب اهمیت زیادی دارد زیرا عواملی مانند سرعت، پایداری اتصال و میزان تداخلات نویزی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در یک شبکه کامپیوتری، کیفیت کابل‌ها می‌تواند تعیین‌کننده سرعت و عملکرد کلی سیستم باشد. به همین دلیل، شناخت انواع کابل شبکه و ویژگی‌های آن‌ها برای راه‌اندازی یک شبکه پایدار و سریع ضروری است.

معرفی انواع کابل شبکه

انتخاب انواع کابل شبکه به صورت صحیح، یکی از تصمیم‌گیری‌های کلیدی در طراحی و پیاده‌سازی یک شبکه است؛ چرا که نوع کابل، به طور مستقیم بر سرعت انتقال دیتا، فاصله انتقال، تداخلات الکترومغناطیسی و هزینه کلی شبکه تأثیرگذار است. به طور کلی، کابل شبکه به کابل شبکه مسی و فیبر نوری تقسیم می‌شوند. انتخاب نوع کابل شبکه به عوامل مختلفی مانند اندازه شبکه، سرعت مورد نیاز، بودجه، محیط نصب و استانداردهای شبکه بستگی دارد. شناخت انواع کابل شبکه و ویژگی‌های هر یک، به شما کمک می‌کند تا بتوانید بهترین انتخاب را برای شبکه خود انجام دهید. همچنین، آشنایی با استانداردهای کابل‌کشی شبکه، مانند استاندارد TIA/EIA 568، برای اطمینان از کیفیت و عملکرد مناسب شبکه بسیار مهم است.

انواع کابل شبکه بر اساس ساختار

کابل شبکه به دو دسته شیلد دار و بدون شیلد تقسیم می‌شود. شیلد به منظور جلوگیری از تداخل‌های داخلی و خارجی طراحی شده‌است. به طور کلی، کابل‌های شبکه به دو نوع STP و UTP طبقه‌بندی می‌شوند. STP مخفف عبارت “Shielded Twisted Pair” به معنای “زوج به هم تابیده شیلددار” و UTP مخفف “Unshielded Twisted Pair” به معنای “زوج به هم تابیده بدون شیلد” است. کابل‌های شبکه بر اساس ساختار به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند که در این بخش، به بررسی انواع آنها می‌پردازیم:

کابل شبکه فیبر نوری (Fiber Optic Cable)

کابل فیبر نوری از رشته‌های بسیار نازک شیشه‌ای یا پلاستیکی ساخته شده‌اند که اطلاعات را از طریق نور منتقل می‌کنند. این کابل‌ها پهنای باند بسیار بالایی دارند و برای ارتباطات پرسرعت مورد استفاده قرار می‌گیرند. کابل فیبر نوری، یک فناوری پیشرفته در زمینه انتقال دیتا است که به دلیل مقاومت بالا در برابر تداخلات الکترومغناطیسی و پهنای باند بسیار گسترده، برای ارتباطات طولانی‌مدت و پر سرعت مانند: شبکه‌های بین ساختمانی و مراکز داده، بسیار مناسب است. فیبرهای نوری به دو نوع تک حالته (Single Mode) که برای مسافت‌های طولانی و با دقت بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد و چند حالته (MultiMode) که ظرفیت بالاتری دارد و برای مسافت‌های کوتاه‌تر به کار می‌رود، تقسیم می‌شوند.

به طور کلی، کابل‌های فیبر نوری به دلیل سرعت انتقال داده بالا، امنیت بیشتر و ظرفیت بالای خود، در صنایع مختلف از جمله پزشکی، هوایی، بانکی و مراکز داده، به عنوان یکی از بهترین گزینه‌ها برای انتقال اطلاعات شناخته‌می‌شوند.

مزایای کابل‌های فیبر نوری

• سرعت بسیار بالا (تا چندین ترابیت بر ثانیه)
• مقاومت در برابر نویز الکترومغناطیسی
• مناسب برای فواصل طولانی

معایب کابل‌های فیبر نوری

• هزینه بالاتر
• نیاز به تجهیزات خاص برای نصب و نگهداری

کابل کواکسیال (Coaxial Cable)

کابل های کواکسیال از یک هسته رسانا، عایق داخلی، شیلد فلزی و روکش خارجی تشکیل شده‌اند. این کابل‌ها در گذشته برای شبکه‌های کامپیوتری استفاده می‌شدند، اما امروزه بیشتر در سیستم‌های تلویزیونی و دوربین‌های مداربسته کاربرد دارند.

مزایای کابل کواکسیال

• مقاومت بالا در برابر نویز
• مناسب برای فواصل طولانی

معایب کابل کواکسیال

• انعطاف‌پذیری کم
• هزینه بالاتر نسبت به کابل‌های زوج به هم تابیده

کابل زوج به هم تابیده (Twisted Pair)

کابل‌های زوج به هم تابیده از دو یا چند جفت سیم تشکیل شده‌اند که به دور یکدیگر تابیده شده‌اند تا تداخلات الکترومغناطیسی کاهش یابد. این کابل‌ها رایج‌ترین نوع کابل‌های شبکه هستند و در دسته‌بندی‌های مختلف مانند UTP (بدون شیلد) و STP (با شیلد محافظ) تولید می‌شوند. متداول‌ترین نوع کابل شبکه هستند که از دو یا چند جفت سیم مسی تشکیل شده‌اند که به دور هم پیچیده شده‌اند. این پیچش باعث کاهش تداخلات الکترومغناطیسی و بهبود کیفیت انتقال دیتا می‌شود.

مزایای کابل های زوج به هم تابیده

• هزینه مناسب
• نصب آسان
• مناسب برای شبکه‌های داخلی و دفاتر کوچک

معایب کابل های زوج به هم تابیده

• حساسیت به نویز در مدل‌های بدون شیلد
• محدودیت در طول کابل برای سرعت‌های بالا

انواع کابل زوج به هم تابیده

• UTP: رایج‌ترین نوع کابل شبکه، فاقد هرگونه محافظ بوده و در محیط‌های با تداخل الکترومغناطیسی کم مناسب است.
• STP: هر جفت سیم با یک لایه شیلد فلزی محافظت می‌شود و برای محیط‌های با تداخل بالا مناسب است.
• FTP: یک لایه فویل فلزی دور تمام جفت سیم‌ها قرار دارد.
• S/FTP: ترکیبی از شیلد و فویل است و بالاترین سطح محافظت را ارائه می‌دهد.

کابل شیلددار

این کابل‌ها دارای یک لایه محافظ فلزی (شیلد) هستند که دور تمام جفت سیم‌ها را پوشش می‌دهد. شیلد باعث کاهش تداخلات الکترومغناطیسی و بهبود کیفیت سیگنال می‌شود. انواع کابل‌های شیلددار شامل موارد زیر است:

• STP: همان‌طور که در بالا ذکر شد، یک نوع کابل زوج تابیده است که دارای شیلد است.
• کابل‌های کواکسیال: دارای یک هادی مرکزی و یک شیلد فلزی است که بین آن‌ها یک عایق قرار دارد. در گذشته بیشتر استفاده می‌شد و امروزه کمتر کاربرد دارد.

کابل های به هم تابیده

کابل زوج به هم تابیده (Twisted Pair) یکی از رایج‌ترین انواع کابل‌های شبکه است که به دلیل ساختار ساده، قیمت مناسب و انعطاف‌پذیری بالا، در اکثر شبکه‌های محلی (LAN) مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این نوع کابل، دو رشته سیم مسی عایق‌دار به دور یکدیگر پیچیده شده‌اند که این پیچش باعث کاهش تداخلات الکترومغناطیسی و بهبود کیفیت انتقال دیتا می‌شود. کابل‌های زوج به هم تابیده به دلیل کاربرد گسترده در شبکه‌های خانگی، اداری، تجاری و صنعتی، نقش بسیار مهمی در زیرساخت‌های ارتباطی ایفا می‌کنند. در واقع همه کابل‌های زوج تابیده، به هم تابیده هستند. پیچش سیم‌ها باعث کاهش تداخلات الکترومغناطیسی می‌شود.

انتخاب نوع کابل شبکه به عوامل مختلفی مانند مسافت، سرعت مورد نیاز، محیط نصب، بودجه و نوع شبکه بستگی دارد. برای انتخاب بهترین گزینه، بهتر است با یک متخصص شبکه مشورت کنید.

خوندن این مقاله فقط 3 دقیقه وقتتو می‌گیره: تفاوت کابل شبکه UTP و SFTP

انواع کابل شبکه بر اساس جنس

انواع کابل شبکه بر اساس جنس نیز به مدل‌های گوناگونی دسته‌بندی می‌شود که برخی از آنها عبارتند از:

کابل شبکه آلومینیومی با پوشش مس (CCA – Copper Clad Aluminum):

این نوع کابل‌ها از هادی آلومینیومی با پوششی از مس ساخته شده‌اند. این کابل‌ها نسبت به کابل‌های تمام مسی ارزان‌تر هستند، اما هدایت الکتریکی و کیفیت انتقال دیتا در آن‌ها به اندازه کابل‌های مسی نیست.

کابل شبکه فیبر نوری (Fiber Optic Cable):

این کابل‌ها از رشته‌های نازک شیشه یا پلاستیک تشکیل شده‌اند که نور را برای انتقال داده‌ها استفاده می‌کنند. فیبر نوری برای انتقال داده‌ها در فواصل طولانی با سرعت بالا و بدون تداخل مناسب است و بیشتر در ارتباطات بین ساختمان‌ها یا شبکه‌های وسیع استفاده می‌شود.

کابل شبکه ترکیبی (Hybrid Cable):

این نوع کابل‌ها ترکیبی از کابل‌های مسی و فیبر نوری هستند و برای انتقال داده و انرژی به طور همزمان به کار می‌روند. بیشتر در کاربردهای خاص یا صنعتی استفاده می‌شوند.

کابل شبکه مسی

کابل‌های شبکه مسی، یکی از متداول‌ترین انواع کابل‌ها در شبکه‌های محلی (LAN) هستند. این کابل‌ها از سیم‌های مسی برای انتقال داده‌ها استفاده می‌کنند. سیگنال‌های الکتریکی از طریق این سیم‌ها جابجا شده و اطلاعات را بین دستگاه‌های شبکه منتقل می‌کنند. کاربرد اصلی کابل‌های مسی در مسافت‌های کوتاه‌تر است. هرچه میزان مس به کار رفته در یک کابل مسی بیشتر باشد، توانایی آن در انتقال دیتا با سرعت بالاتر و پهنای باند بیشتر افزایش می‌یابد.

انواع مختلفی از کابل‌های مسی وجود دارد که هر کدام برای کاربردهای خاصی مناسب هستند. یکی از انواع پرکاربرد کابل‌های مسی، کابل کواکسیال است. کابل‌های کواکسیال به دو نوع Thinnet (کابل نازک) و Thicknet (کابل ضخیم) تقسیم می‌شوند و معمولاً در شبکه‌های قدیمی‌تر و برخی کاربردهای صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

انواع کابل شبکه بر اساس انواع کتگوری (Category)

کابل‌ لن یا شبکه بر اساس استانداردهای مختلفی طبقه‌بندی می‌شود که یکی از مهم‌ترین آن‌ها، دسته‌بندی بر اساس Category یا CAT است. هرچه عدد CAT بالاتر باشد، تکنولوژی به کار رفته در کابل جدیدتر و پیشرفته‌تر است. در ادامه به بررسی برخی از رایج‌ترین انواع کابل شبکه بر اساس کتگوری می‌پردازیم:

کابل شبکه CAT5e

کابل Cat5e نسخه ارتقایافته Cat5 است و می‌تواند سرعت 1 گیگابیت بر ثانیه را در فاصله 100 متری پشتیبانی کند. این مدل از انواع کابل lan گزینه‌ای اقتصادی برای شبکه‌های خانگی و دفاتر کوچک است.

• سرعت: 1 گیگابیت بر ثانیه
• پهنای باند: 100 مگاهرتز
• کاربرد: شبکه‌های خانگی و اداری کوچک، اینترنت اشیا (IoT)
• ویژگی‌ها: قیمت مناسب، عملکرد قابل قبول، تعداد پیچش جفت سیم‌ها در هر اینچ نسبت به CAT5 بیشتر است که باعث بهبود عملکرد می‌شود.

کابل شبکه CAT6

کابل Cat6 از پهنای باند 250 مگاهرتز پشتیبانی می‌کند و قابلیت انتقال داده با سرعت 10 گیگابیت بر ثانیه را تا 55 متر دارد.

• سرعت: 10 گیگابیت بر ثانیه
• پهنای باند: 250 مگاهرتز
• کاربرد: شبکه‌های اداری متوسط تا بزرگ، مراکز داده، شبکه‌های صنعتی
• ویژگی‌ها: پهنای باند بالاتر، مقاومت بهتر در برابر نویز، مناسب برای انتقال داده با حجم بالا

ویژگی‌های کابل شبکه CAT6a

این کابل نسخه پیشرفته‌تر Cat6 است که پهنای باند 500 مگاهرتز دارد و می‌تواند سرعت 10 گیگابیت بر ثانیه را در 100 متر ارائه دهد.

• سرعت: 10 گیگابیت بر ثانیه
• پهنای باند: 500 مگاهرتز
• کاربرد: شبکه‌های با نیاز به پهنای باند بسیار بالا، مانند استودیوهای ضبط و شبکه‌های ویدئویی
• ویژگی‌ها: پهنای باند بسیار بالا، مناسب برای انتقال داده با سرعت بسیار زیاد

کابل شبکه CAT7

کابل Cat7 دارای شیلد محافظ است و از پهنای باند 600 مگاهرتز پشتیبانی می‌کند. این کابل برای محیط‌های حرفه‌ای با نویز بالا مناسب است.

• سرعت: 10 گیگابیت بر ثانیه (تا 40 گیگابیت بر ثانیه در برخی استانداردها)
• پهنای باند: 600 مگاهرتز
• کاربرد: شبکه‌های با نیاز به سرعت و پایداری بسیار بالا، مانند مراکز دیتای بزرگ
• ویژگی‌ها: پایداری بسیار بالا، مقاومت در برابر نویز، مناسب برای محیط‌های صنعتی

کابل شبکه CAT8

جدیدترین نوع کابل شبکه که از پهنای باند 2000 مگاهرتز پشتیبانی می‌کند و قابلیت انتقال داده با سرعت 40 گیگابیت بر ثانیه را دارد. این کابل معمولاً در دیتاسنترها و سرورهای پیشرفته استفاده می‌شود.

• سرعت: 25 گیگابیت بر ثانیه (نسخه 1) و 40 گیگابیت بر ثانیه (نسخه 2)
• پهنای باند: 2000 مگاهرتز
• کاربرد: شبکه‌های با نیاز به سرعت بسیار بالا، مانند شبکه‌های 5G و مراکز دیتای نسل بعدی
• ویژگی‌ها: سرعت بسیار بالا، پایداری بسیار بالا، مناسب برای انتقال داده‌های حجیم و حساس

اگر به دنبال یک کابل شبکه باکیفیت و قابل اعتماد برای استفاده در شبکه خانگی خود هستید، کابل شبکه لگراند CAT5e UTP یک گزینه بسیار مناسب است. برای شبکه‌هایی که به پهنای باند و سرعت بالاتری نیاز دارند، کابل شبکه لگراند CAT6 SFTP یک انتخاب عالی است. این کابل با سرعت 10 گیگابیت بر ثانیه و پهنای باند 250 مگاهرتز، قادر به پاسخگویی به نیازهای شبکه‌های پیشرفته است.

مقایسه انواع کابل شبکه های کامپیوتری از نظر سرعت و پهنای باند

 

نوع کابل	پهنای باند	حداکثر سرعت انتقال	حداکثر فاصله پشتیبانی‌شده
Cat5e	100 مگاهرتز	1 گیگابیت بر ثانیه	100 متر
Cat6	250 مگاهرتز	10 گیگابیت بر ثانیه	55 متر
Cat6a	500 مگاهرتز	10 گیگابیت بر ثانیه	100 متر
Cat7	600 مگاهرتز	10 گیگابیت بر ثانیه	100 متر
Cat8	2000 مگاهرتز	40 گیگابیت بر ثانیه	30 متر

بهترین کابل برای شبکه خانگی و سازمانی و دیتا سنتر

• شبکه خانگی: کابل Cat5e یا Cat6
• شبکه‌های سازمانی: کابل Cat6a یا Cat7
• دیتا سنتر: کابل Cat8 یا فیبر نوری

نکات مهم در انتخاب کابل شبکه مناسب

انتخاب کابل شبکه مناسب به عوامل متعددی بستگی دارد که در ادامه برخی از مهم‌ترین آن‌ها را بررسی می‌کنیم:

سرعت و پهنای باند موردنیاز

اگر برای یک شبکه خانگی ساده به دنبال کابل هستید، Cat5e یا Cat6 برای شما کافی خواهد بود. اما اگر در محیط‌های اداری با حجم بالای تبادل دیتا فعالیت دارید، بهتر است از Cat6a یا Cat7 استفاده کنید. در دیتا سنترها و سرورها که نیاز به سرعت فوق‌العاده بالا دارند، Cat8 یا فیبر نوری انتخاب بهتری است.

طول کابل و میزان افت سیگنال

یکی از نکات مهم در انتخاب کابل، طول آن است. کابل‌های Cat6 و بالاتر در فواصل کوتاه عملکرد بهتری دارند و اگر کابل از ۵۵ متر بیشتر شود، ممکن است سرعت کاهش یابد. اگر نیاز به اتصال در فواصل طولانی دارید، فیبر نوری گزینه‌ای ایده‌آل است.

میزان نویز محیط

در محیط‌هایی که دستگاه‌های الکترونیکی متعددی وجود دارند، نویز الکترومغناطیسی می‌تواند باعث کاهش کیفیت سیگنال شود. اگر در چنین شرایطی هستید، بهتر است از کابل‌های شیلددار (STP یا S/FTP) استفاده کنید.

هزینه و بودجه

کابل‌های رده بالاتر مانند Cat7 و Cat8 گران‌تر از مدل‌های قدیمی‌تر مانند Cat5e هستند. بنابراین، اگر نیازی به سرعت‌های بسیار بالا ندارید، نیازی به هزینه اضافه برای مدل‌های جدیدتر نیست.

راهنمای نصب و نگهداری کابل شبکه

نصب صحیح انواع کابل شبکه تأثیر مستقیمی بر عملکرد و دوام آن‌ها دارد. در ادامه چند نکته مهم را برای نصب و نگهداری کابل‌های شبکه بررسی می‌کنیم:

مسیرگذاری مناسب کابل‌ها

کابل‌ها را در مسیرهای مجزا از کابل‌های برق قرار دهید تا از تأثیرات نویزی جلوگیری شود.
کابل‌ها را داخل داکت یا کانال‌های مخصوص قرار دهید تا از آسیب‌های فیزیکی در امان بمانند.

خم کردن و کشیدن بیش از حد کابل‌ها

از خم کردن بیش از حد کابل خودداری کنید، زیرا این کار باعث تضعیف سیگنال می‌شود.
کابل‌ها را محکم نکشید، زیرا ممکن است اتصالات داخلی آن‌ها آسیب ببینند.

استفاده از تجهیزات استاندارد

حتماً از سوکت‌ها، پچ پنل‌ها و کیستون‌های باکیفیت استفاده کنید.
از اتصالات استاندارد RJ45 برای کابل‌های مسی استفاده کنید تا ارتباط پایدار باشد.

بررسی دوره‌ای و نگهداری

هرچند وقت یک‌بار کابل‌ها را بررسی کنید تا دچار پارگی یا خرابی نشده‌باشند.
در صورت کاهش سرعت شبکه، ابتدا اتصالات و کابل‌ها را بررسی کنید.

نتیجه‌گیری

انتخاب و استفاده از انواع کابل شبکه تأثیر مستقیمی بر کیفیت و سرعت ارتباطات دارد. اگر به دنبال راه‌اندازی یک شبکه پایدار و پرسرعت هستید، شناخت انواع کابل‌های موجود و ویژگی‌های آن‌ها به شما کمک خواهد کرد تا بهترین گزینه را انتخاب کنید. کابل‌های Cat5e و Cat6 برای استفاده‌های خانگی و اداری مناسب هستند، در حالی که Cat6a، Cat7 و Cat8 برای سازمان‌ها، دیتا سنتر و سرورها بهترین گزینه‌ها به شمار می‌روند. علاوه بر این، نصب صحیح و نگهداری اصولی کابل‌ها باعث افزایش طول عمر و بهبود عملکرد شبکه خواهد شد. رعایت نکاتی مانند مسیرگذاری درست، جلوگیری از خم شدن بیش از حد و استفاده از تجهیزات استاندارد می‌تواند به بهبود کارایی شبکه کمک کند.

سوالات متداول

تفاوت کابل UTP و STP چیست؟

کابل UTP (Unshielded Twisted Pair) بدون شیلد محافظ است و هزینه کمتری دارد، اما ممکن است در محیط‌های پر نویز دچار افت کیفیت شود. کابل STP (Shielded Twisted Pair) دارای شیلد محافظ است که مانع از تأثیر نویزهای الکترومغناطیسی می‌شود و برای محیط‌های صنعتی مناسب‌تر است.

آیا می‌توان از کابل‌های Cat6a در شبکه‌های قدیمی استفاده کرد؟

بله، کابل‌های Cat6a با تجهیزات Cat5e و Cat6 سازگار هستند، اما برای بهره‌گیری از حداکثر ظرفیت آن، سایر تجهیزات شبکه نیز باید از این استاندارد پشتیبانی کنند.

کابل‌های فیبر نوری برای چه کاربردهایی مناسب هستند؟

کابل‌های فیبر نوری برای ارتباطات با سرعت بالا و فواصل طولانی مانند مراکز داده، ارتباطات بین شهری و زیرساخت‌های مخابراتی ایده‌آل هستند.

بهترین کابل شبکه برای استفاده در خانه کدام است؟

اگر به دنبال یک کابل مناسب برای مصارف خانگی هستید، Cat5e یا Cat6 انتخاب‌های مناسبی هستند. این کابل‌ها سرعت کافی برای کاربردهای روزمره مانند بازی‌های آنلاین، تماشای فیلم‌های با کیفیت بالا و مرور وب را فراهم می‌کنند.

تفاوت کابل Cat7 و Cat8 چیست؟

کابل Cat7 دارای پهنای باند 600 مگاهرتز و حداکثر سرعت 10 گیگابیت بر ثانیه است، درحالی‌که کابل Cat8 پهنای باند 2000 مگاهرتز و سرعتی معادل 40 گیگابیت بر ثانیه دارد.